Eind februari gingen we weer van Koudum naar Koewacht, in Zeeuws-Vlaanderen, tegen de Belgische grens. Sinds jaar en dag woont daar de beeldhouwer-schilder Jean Kamps. Vanaf de start van Galerie Lytse Skientme in Koudum in 2017 hebben we bronzen beelden van hem in onze galerie. Hoe komt een galerie in Koudum aan bronzen beelden van een Zeeuwse beeldhouwer? Afgezien van de vraag of Jean Kamps per se een Zeeuw genoemd wil worden (hij komt oorspronkelijk uit Limburg en heeft zijn Limburgs accent altijd behouden) is dat verder heel simpel: toeval.
Mijn vrouw en ik kwamen Jean Kamps tegen in Zuid-Frankrijk, in de zomer van 1996. Wij waren op de tandem vanuit Amsterdam op weg naar Santiago de Compostella en ook Jean Kamps had dat doel, maar het viel hem zwaar, zo in zijn eentje. Wij hadden het gevoel dat we vleugels hadden. Dat was nog de nasleep van de eerste fietsdagen. We vertrokken op 12 juli en vooral de eerste week reden we forse afstanden van dik boven de 100 kilometer per dag, dankzij een fijne noordenwind. Binnen no time waren we bijvoorbeeld in Erembodegem, waar we op onze ‘pelgrimstocht’ een bezoek brachten aan Kapel Onze-Lieve-Vrouw Termuren, bekend uit De Kapellekensbaan van Louis Paul Boon.
We kwamen er niet aan toe om af en toe een dag rust te nemen en fietsten 25 dagen, voordat we op 5 augustus de tandem tegen de muur van de kathedraal in Santiago de Compostella zetten, met 2552 kilometer op de teller. Toen we eenmaal in Spanje waren, zijn we Jean Kamps uit het oog verloren. Later hoorden we dat hij Santiago niet gehaald heeft en dat zijn zoon hem in Zuid-Frankrijk opgehaald heeft.
Maar we wisten wel dat Jean Kamps in Koewacht woonde en daar zijn werkplaats had waar hij bronzen beelden maakte. Op een gegeven moment zochten we hem op in Koewacht en dat herhaalden we zo af en toe. Het resultaat: enkele bronzen beelden van Jean in onze tuin in Castricum en die verhuisden in 2017 uiteraard mee naar Koudum. Sterker nog: een van die beelden gebruiken we op de verrijdbare sokkel die buiten staat als de galerie open is.
Toen we in 2017 startten met Galerie Lytse Skientme vroegen we Jean of we wat bronzen beelden van hem in onze galerie mochten hebben en daar hoefde hij niet eens over na te denken. Sindsdien rijden we elk jaar in februari of maart van Koudum naar Koewacht om de beelden die we niet verkocht hebben weer terug te brengen en andere beelden mee te nemen naar Koudum. Dat gaat steevast gepaard met een heerlijke lunch in Koewacht, bereid door de van oorsprong Engelse echtgenoot van Jean, Gill le Feuvre.
Eind februari 2024 gingen we na de lunch en de beeldenruil in Koewacht niet direct terug naar Koudum, maar we bezochten eerst het museum Het Warenhuis in Axel, zo’n acht kilometer van Koewacht. Vanaf 10 november 2023 was daar een expositie van schilderijen en beeldhouwwerken van Jean Kamps. In 2023 heeft Jean Kamps besloten meer dan honderd werken te schenken aan Het Warenhuis, als afsluiting van zijn kunstenaarswerk. Vooral het zware beeldhouwwerk was de kunstenaar (geboren in 1938) te zwaar geworden.
Belangrijk onderdeel van de schenking zijn twee series achterglasschilderijen, een speciale techniek die Kamps zich eigen maakte. De ene serie beeldt in 25 schilderijen de laatste tien jaar van het leven van Vincent van Gogh uit. De andere serie geeft een impressie van het Oude Testament in vijftig schilderijen. In die schilderijen laat Jean Kamps zien dat hij het verleden nooit helemaal losgelaten heeft. Hij deed namelijk een priesteropleiding en was enkele jaren pastoraal werker in Malawi waar hij zijn vrouw Gill ontmoette. Hij verliet de kerk en ging naar de sociale academie, maar ook het welzijnswerk bleek onbevredigend.
Zo besloot hij een opleiding voor restauratiesteenhouwer te volgen en hij ging schilderen en beeldhouwen. Zijn opleiding als restauratiesteenhouwer heeft hem de technische mogelijkheden geleerd om in Belgische hardsteen (arduin) te werken. Later maakte hij ook bronzen beelden en beeldjes die hij zelf goot bij een eenvoudige Belgische gieterij.
Hoewel hij in opdracht ook groter werkte, maakte Jean Kamps veel kleine bronzen beelden (zo’n 25 – 45 cm hoog), maar ze stralen kracht uit mede door hun eenvoudige stijl en vleugjes humor. Het zijn fantasierijke, onbevangen figuren, zoals ‘Mannen in gesprek’, of de mannen die al of niet onderuitgezakt op een stoel zitten, de amazone of de dappere moeder met twee kinderen op de fiets. De meeste bronzen beelden staan op een sokkeltje van bewerkt arduin.
Momenteel hebben we dus weer tien bronzen beeldjes van Jean Kamps uit Koewacht in Koudum staan. Pronkstukje is deze keer ‘Werk in uitvoering’ (52 cm hoog): drie mannetjes klimmen, staan of zitten op een trap, terwijl drie andere mannetjes vanaf beneden commentaar leveren. Ik word altijd heel vrolijk van de beelden van Jean Kamps en hoop ze dan ook nog een tijdje in de galerie te mogen houden. En al maakt Jean Kamps geen nieuwe beelden meer, hij tekent gelukkig wel weer. Want de door hem elk jaar weer persoonlijk getekende nieuwjaarskaart willen we ook niet graag missen!
De expositie van Jean Kamps in het museum Het Warenhuis in Axel in Zeeuws-Vlaanderen is nog te zien tot 23 maart. Galerie Lytse Skientme in Koudum, met de bronzen beeldjes van Jean Kamps, gaat eind maart weer open.
© Jelle van der Meulen