(tekst: persbericht gemeente Leeuwarden op Liwwadders.nl)
Van buitenaf is er niks bijzonders te zien aan de boerderij van de familie Biewenga aan de Wergeasterdyk 2 in Wergea. Maar uit onderzoek blijkt dat het bintwerk uit omstreeks 1601-1602 dateert. De boerderij Great Hemrikein (Grut Himrikein) heeft hiermee de op één na oudste oorspronkelijke gebintconstructie in Fryslân.
De vondst komt door een tip van dorpshistoricus Sjoerd Spykstra. “Grut Himrikein is een kop-hals-romp boerderij met een 19de-eeuws voorhuis. Daarachter staat een schuur met een flauwe dakhelling en daardoor vermoedde ik, dat de schuur veel ouder zou kunnen zijn dan het voorhuis”. Hij deelde zijn vermoeden met de afdeling Erfgoed van de gemeente Leeuwarden. Die gaf vervolgens Borghaerts Houtdatering uit Easterein opdracht voor een dendrochronologisch onderzoek.
Jaarringen verraden precieze leeftijd van hout
Borghaerts nam boorstalen af van het bintwerk en mat de jaarringen van het hout heel nauwkeurig op. Hij kon daaruit opmaken dat het hout gekapt is in 1600 in West-Duitsland. Nadat hij had vastgesteld dat de stijlen van het bintwerk nog op hun originele klippen of poeren staan, was duidelijk dat hier iets bijzonders aan de hand was.
“Dit is een unieke vondst. Na een boerderij in Reahûs, waarvan de gebinten uit 1597 dateren, is dit het oudste originele bintwerk van voornamelijk eikenhout, dat nog op zijn oorspronkelijke plek staat’, aldus Evert Stellingwerf, wethouder gemeente Leeuwarden.
Geschiedenis Great Hemrikein (Grut Himrikein)
Grut Himrikein behoorde al in de vijftiende eeuw toe aan familie Aytta. De bekendste was Wigle (Viglius) van Aytta. Hij was diplomaat en een belangrijk adviseur van keizer Karel V en koning Philips II. Na het overlijden van Viglius op 8 mei 1577 ging Grut Himrikein naar zijn neef, Wybrand Seerps Aytta.
Op 19 mei 1603 kwam Wybrand onder een paard in een sloot terecht en verdronk. Tot de bouw van de oorspronkelijke boerderijschuur van Grut Himrikein is dus opdracht gegeven door Wybrand Seerps Aytta. De voltooiing heeft hij vermoedelijk nog net kunnen meemaken.
Dendrochronologisch onderzoek
Dendrochronologisch onderzoek naar oude houtconstructies kan unieke kijkjes geven in de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van oude gebouwen. Gebouwen zijn er vaak heel nauwkeurig mee te dateren. Daarom laat de gemeente Leeuwarden soms zulk onderzoek doen in monumentale kerken, boerderijen en woonhuizen.