Afgelopen week vond ik een aantekenboekje met contactgegevens van hondeneigenaren die ik in 1997 interviewde voor het samenstellen van De Fryske Hounen. Het was mijn eerste hondenboek, waarna nog twee volgden.
Het boek werd gedurende een schoolvakantie geschreven in zeven weken. Iedere dag bellen, schrijven, onderzoeken, reizen, interviewen, corrigeren, et cetera. Bijzonder was dat programmamaker Johan van der Zee in Van Gewest tot Gewest er aandacht aan schonk, omdat hij mijn mening deelde dat de ontwikkeling van de Wetterhoun en Stabyhoun tot het Fries cultureel erfgoed behoorde.
Het boek werd geschreven in het kader van het 50-jarig bestaan van de NVSW, de Nederlandse Vereniging voor Stabij- en Wetterhounen (1947-1997). Dat jubileum, incluis de presentatie van het boek, vond plaats in Amicitia in Sneek, waar bijna vierhonderd mensen op afkwamen. Er werden 1100 ex. gedrukt, die tamelijk snel raakten uitverkocht.
In die jaren was er binnen de wereld van de Stabyhoun een grote fokker die de toon aangaf. Bij de Wetterhoun was niet een dergelijke dominante fokker te vinden. Destijds sprak ik met hondenkenners als Henk Weening en Frederik Nijstad over met name de toestand van de Wetterhoun. Zij gaven aan dat de inzet van zogeheten boerenhonden de beste garantie was voor een gezonde toekomst van de Wetterhoun. Bij de NVSW was dit bekend, maar die had toen en lang daarna geen oog voor dat uitgangspunt. (Binnenkort schrijf ik hier meer over.)
De NVSW ontwikkelde zich tot een zeer grote en succesvolle rasvereniging met circa vierduizend leden. Qua organisatie, activiteiten en PR kunnen veel rasverenigingen hier een voorbeeld aan nemen. Jammer genoeg kreeg de NVSW na 1997 steeds meer een institutioneel karakter waar procedures domineerden en goedbedoelende vrijwilligers te lang deel uitmaakten van allerlei commissies. Door dit laatste aspect kregen goede en creatieve ideeën geen inbedding, eerder tegenwerking. Deze min of meer meer ambtelijke cultuur werkte in het nadeel van de honden.
Bij het 75-jarig bestaan van de NVSW werd de oprichter van het eerste uur, de Leeuwarder zakenman Jan Bos, niet genoemd. Er vond op 15 oktober 2022 wel een sportieve hondendag plaats in de bossen bij Ugchelen met activiteiten als: ‘detectie/kindhondtraining/nose-obedience’, ‘EHBO voor de hond, behendigheid/Hoopers, creatief voor je hond, hersenwerk en zo meer’, ‘je wensen voor de toekomst van de vereniging in de wensboom hangen’, en ‘je hond laten masseren’.
Bij het eeuwfeest van de NVSW in 2047 gaat een paragnost aan Friese honden vragen in hoeverre die zich geïntegreerd voelen in het huisgezin. Een beloftevol vooruitzicht.
Wiebe Dooper