Op woensdag 6 september komt ‘Het wonder van 2018’ uit: het boek van historicus Geart de Vries over met name de totstandkoming en de erfenis van CH2018 Leeuwarden. Hij noemt Jannewietske de Vries ‘de moeder van de Culturele Hoofdstad’. Dat klopt voor wat betreft cultuurgedeputeerde De Vries, die dit project vanaf 2007 naar Fryslân wil halen. Echter, De Vries wenst de Culturele Hoofdstad onder de vlag van de provinsje Fryslân te organiseren en niet onder die van Leeuwarden, de hoofdstad van Fryslân. Daarmee maakt auteur Geart de Vries een onjuiste inschatting. Dat blijkt uit geraadpleegde artikelen van het Friesch Dagblad, de Leeuwarder Courant en het coalitieakkoord Nije Enerzjy foar Fryslân 2011-2015.
In de zomer van 2007 overlegt de nieuwe cultuurgedeputeerde Jannewietske de Vries met Jochem Admiraal, Edith Nobel en Marijke Roskam over de ambitie om Culturele Hoofdstad naar Fryslân te halen, aldus het FD van 24 oktober 2015. In het najaar van 2007 maakt De Vries tijdens de uitreiking van de Gysbert Japicxprijs in Bolsward het culturele plan voor de buitenwacht bekend.
Op 19 september 2009 luidt de kop van een LC-artikel: Friesland Culturele Hoofdstad? Niets is onmogelijk. Maar in het voorjaar van 2009 maakt de Europese Unie duidelijk dat niet een regio, maar een stad zich dient te kandideren. Daarom gaat de eerdere kandidatuur van het Ruhrgebied ook niet door, waarna Essen die overneemt. In hetzelfde artikel staat dat De Vries het aandurft om Friesland te kandideren, omdat een nieuwe jury dat – ‘wie weet‘ – wel waardeert. Het gaat haar dus niet om Leeuwarden.
De LC schrijft op 15 oktober 2009 dat Provinciale Staten enthousiast zijn dat Friesland het centrum wordt van Culturele Hoofdstad. De Statenfracties willen wel een garantie dat de provincie in aanmerking komt, want: ‘Eerder mochten alleen Europese steden zich kandidaat stellen.’ De krant beweert verder dat De Vries ‘in Brussel signalen heeft opgevangen dat een nieuwe jury in 2011 wel degelijk in zee wil met regio’s.’ De Vries voegt eraan toe: ‘Us krêft sit yn de regio. Dêrom meitsje wy wol in kâns.’ De cultuurgedeputeerde biedt dus geen garanties, louter een uitlating over signalen.
In het coalitieakkoord 2011-2015 Nije Enerzjy foar Fryslân staat op pagina 18 dat Fryslân zich beter op de kaart wil zetten: provinciaal, nationaal en internationaal. En dat heeft betrekking op: ‘onze kandidatuur voor Europese Kulturele Haadstêd in 2018.’ Leeuwarden wordt hier – wederom – niet genoemd.
In het najaar van 2011 wordt Leeuwarden wel genoemd, want de LC meldt op 26 oktober 2011 dat Fryslân zich niet kan kandideren als Culturele Hoofdstad. Opmerkelijk is dat het projectbureau Fryslân 2018, van start gegaan in 2010, dan nog maar korte tijd weet dat de provinsje zich niet kan kandideren, terwijl dit in 2009 al duidelijk is. Wie heeft hier geen huiswerk gedaan?
Uiteindelijk dient cultuurgedeputeerde Jannewietske de Vries het project Culturele Hoofdstad Fryslân over te dragen aan de gemeente Leeuwarden.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bronnen:
Boersma, Bauke. ‘Jannewietske de Vries over het begin van Culturele Hoofdstad’, in: Friesch Dagblad, 24 oktober 2015.
Coalitieakkoord Nije Enerzjy foar Fryslan 2011-2015 is te raadplegen via: https://www.kennisbanksportenbewegen.nl/?file=1676&m=1422882919&action=file.download
Eerder verscheen:
https://www.brekt.nl/lc-22-12-2011-onjuiste-aanpak-lwd-ch-2018-door-gedeputeerde-jannewietske-de-vries/