Klaas Jansma (1949) is bij de meeste Friezen bekend als verslaggever van het skûtsjesilen op Omrop Fryslân. Jarenlang weet hij met buitengewoon enthousiasme toeschouwers en luisteraars te boeien. Af en toe wordt Jansma vergeleken met Theo Koomen, de legendarische reporter van de Tour de France.
De in Echten geboren Jansma is een alleskunner. Hij schrijft talloze columns, artikelen en boeken. Ook treedt Jansma op als gastspreker. Tijdens zijn studie andragogie of andragologie: de opvoeding en vorming van volwassenen, in Groningen, komt de jonge Jansma terecht in de journalistiek.
Ergens in de jaren zeventig leer ik Klaas Jansma een beetje kennen. Met historicus Gerben Abma (1932-2016) stelt hij de Encyclopedie van het hedendaagse Friesland samen, die in 1975 wordt uitgegeven. Tijdens de voorbereidingen houdt Abma’s echtgenote een oogje in het zeil, zodat de ontelbare gegevens niet door elkaar komen te liggen.
Bij de betinking fan de Slach by Warns in 1992 spreekt Jansma op het Rea Klif. Van de inhoud kan ik me zo goed als niets herinneren. Op het klif is de sfeer wat gespannen, omdat er aanhangers van de Nederlandse Volks-Unie, de rechts-extreme partij van Joop Glimmerveen, aanwezig zijn. Gelukkig vindt er geen enkel incident plaats.
‘Ik ben altijd wel wat manisch geweest’, zegt Jansma in 2010 tegen Andries Veldman van Liwwadders. In hetzelfde jaar gaat er onder toeziend oog van Jansma, dan eigenaar van PENN (Persbureau Noord Nederland), een en ander mis met een publicatie over Cambuur. ‘Tsjonge, jonge. Ik plaatste correcties in verkeerde bestanden die ik niet kon opslaan en ga zo maar door. Dat zijn momenten waarop ik hevig aan mezelf twijfel’, aldus Jansma.
Op een bepaald moment zoek ik contact met Jansma om samen een historisch boek over de Friese hoofdstad samen te stellen en uit te geven. Aan deze mogelijke publicatie ligt het succesvolle concept van Sneek in de 20ste eeuw ten grondslag. Maar Jansma en ik worden het, na goed overleg, niet eens.
In de Friese mediabranche komt geen vernieuwing op gang, vertelt hij Veldman. Een mooi voorbeeld is als bij de NDC, de Noordelijke Dagblad Combinatie – de uitgever van de Leeuwarder Courant – topman Jan de Roos weggaat via de zijdeur. Volgens Jansma een schokkende gebeurtenis. ‘En dan bedoel ik in cultureel, moreel en economisch opzicht.’ Hij vindt het logisch dat de LC er bijna geen aandacht aan besteedt, maar het Friesch Dagblad maakt zich er met twee kolommen van af en de Omrop met een halve minuut.
Volgens Jansma zitten de babyboomers te lang op leidinggevende posities, ook in Fryslân. ‘Rimmer Mulder heeft tot zijn laatste snik het pluche bij de Leeuwarder Courant bezet gehouden. Daar was geen plaats voor verjonging. Voor Omrop Fryslân geldt hetzelfde met Pim Gaanderse.’
Hij schetst – nogmaals in 2010 – de mainstreamjournalistiek in It Heitelân als heel stabiel en enorm braaf. En vanaf december 2019 hebben we te maken met incestueuze verhoudingen in de Friese media, want dan treedt Ingrid Spijkers aan als de nieuwe hoofdredacteur van Omrop Fryslân, terwijl haar partner Gerrit Hofstra de woordvoerder is van CdK Arno Brok. Een situatie die tot in de zomer van 2023 blijft gehandhaafd!
Zoiets kan in Nederland alleen op dé bekrompen Friese terp, waarop alle drie een loopje nemen met integriteit.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bron:
https://www.liwwadders.nl/klaas-jansma-babyboomers-plakken-schandalig-lang-op-het-pluche/