Categorieën
Blik op Bolsward Bolsward Fryslân Geschiedenis Politiek

3. Sybren van Tuinen, de eerste naoorlogse (waarnemend) burgemeester van Bolsward (deel 3)

Afscheid Van Tuinen

Op 16 mei 1946 kwam, als donderslag bij heldere hemel, in Bolsward het bericht naar buiten dat Van Tuinen per 16 mei 1946 was benoemd tot burgemeester van Dokkum, de plaats waar hij zeer aan gehecht was en zijn jeugd doorbracht. Onder het kopje Stadsnieuws richtte Sybren van Tuinen zich in het Bolsward’s Nieuwsblad van 17 mei 1946, het ‘Mededelingenblad van het Militair Gezag’, op een persoonlijke wijze tot de Bolswarder lezers:

Bolswerters,

Myn tiid te Bolswert is foarby. Ik haw de beneaming krige as Boargemaster fan Dokkum, in stêd yn it hege Noarden, en siz Bolswert farwol. Myn frou en ik groetsje alle freonen en alle oare burgers yn de goede stêd Bolswert.

Ik wol hjir iepentlik sizze dat to Bolswert in tiid hawn, ha dy’t wy altyd tankber en bliid ûnthâlde sille. Eerst haw wy de ûforlitlike dagen fan ‘e Bifryding belibbe, sa fleurig, sa oer alle mjitte fleurig, as in minske se mar ienris belibbet. Doe kaam in jierfan ‘gewoan libben’ en ek dy tiid hat ús een ryke forgoeding west foar de dùnk’re jierren fan tyrannie omdat alle minsken dêr’t wy mei yn kontakt kamen ús freonlik, sljucht en rjucht as die fan Bolswert, yn ‘e mjitte kamen.

Bolswerter, wy ferjitte it Stêdhûs, de Martini, de freonen, de sfeer en it libben fan Bolswert net. It muoit ús dat wy by ús ôfskie sa koart om’e hoeke moatte. Wy kinne it wier net helpe dat it sa mei baernende nudle en gleone tried moat. Wil oannimme ús hertlike tank foar jim freonlikens.

Gysbert Japicksstêd farwol!

Drs. S. v. TUINEN

Boargemaster fan Dokkum

Bolswert, 16 Maeije 1946.

Een dan al in Dokkum benoemde en actieve burgemeester, die zijn oud-medeburgers het beste wenst en bedankt, dat zal op vele Bolswarders zeer merkwaardig zijn overgekomen.. Zeker ook opvallend is hier het gebruik van de Friese taal en de terechte Friese plaatsnaam Bolswert voor Boalsert. Eveneens maakte Van Tuinen gebruik van de toepasselijke naam Gysbert Japixstêd als betrekking hebbende op Bolsward. Van Tuinens’ gebruik van Bolswert als Gysbertstêd is taalkundig en historisch gezien zeker op zijn plaats.

De krant stond destijds onder redactie van Tj. de Jong, J. Visser en ds. J. Vink. Deze laatste, de hervormde dominee Vink, plaatste op dezelfde voorpagina, een uitgebreid stuk waarin hij Van Tuinen geluk wenste met zijn nieuwe baan. Opvallend: uit het redactionele stuk blijkt dat het afscheid onverwacht kwam. Er waren geruchten, zeker, maar die werden pas openbaar en bevestigd, toen hij al in Dokkum benoemd was!

Vink haalt ook nog even de rol aan die Van Tuinen speelde tijdens het openbare leven in de kleine stad. Hij trad, volgens Vink, ferm op tegen de uitbarsting van vreugde en vrijheidsgevoelens in bepaalde kringen, meteen na de oorlog. De openingstijden van o.a. de horeca werden drastisch beperkt, ‘in het belang van ieders welzijn’. Hij had eveneens grote belangstelling voor de geschiedenis van de stad. Hij was ook degene die aan de wieg stond van de latere historische vereniging Stichting Bolswards Historie (SBH), in 1952 definitief opgericht.

Naar Dokkum

In mei 1946 ging Sybren van Tuinen terug naar zijn geliefde Dokkum. Hij zal zich ongetwijfeld thuis hebben gevoeld bij zijn vlakbij wonende familie en onder kerkelijke en maatschappelijke omstandigheden die bij hem pasten. Als historicus voelde hij zich eveneens als een vis in het water in deze oude, meest noordelijke stad van Friesland. Zo zette hij zich op allerlei terrein in voor het promoten van Dokkum als plaats waar Bonifatius om het leven werd gebracht. De ontstane stedenband tussen Dokkum, het Engelse Crediton, waar hij geboren werd, en het Duitse Fulda, waar Bonifatius begraven ligt, koesterde Van Tuinen zeer. Onder zijn bijzonder lange burgemeesterschap van de stad groeide Dokkum met een uitgebreid industriegebied tot de Koopmansstad van het Noorden. Met oog voor het historisch stadsherstel, dankzij Van Tuinen. Ook was hij gedurende deze periode lid van diverse Friese culturele instellingen.

Prinses Beatrix opent het Bonifatius-monument in Dokkum, 5 juni 1962.
Naast haar burgemeester Van Tuinen in vol ornaat. Collectie Willem Haanstra

… en tenslotte Kampen

Van 1970 tot 1978, toen hij met pensioen ging, sloot Sybren van Tuinen zijn bestuurlijke leven af met het burgemeesterschap van Kampen.

Met verwondering werd in Kampen aangekeken tegen deze benoeming. Van Tuinen voldeed niet aan de profielschets zoals die was opgesteld door de Kamper gemeenteraad. Toch wist de ook dan nog moeilijk toegankelijke, wat norse Fries, het vertrouwen te winnen van de Kampenaren. Met name zou hij zich richten op het (hoger) onderwijs in de stad. En, uiteraard, zich bezighouden met de werkgelegenheid en de plaatselijke geschiedenis.

Want ook deze stad kende een roemruchte geschiedenis, waarin Van Tuinen zich met graagte onderdompelde. Hij stond bekend als de burgemeester die maar al te dikwijls over de, naburige, Overijsselse hoofdstad Zwolle wat denigrerend sprak en daarbij Kampen als historisch voorbeeld stelde voor het toch echt grotere Zwolle…

Een flinterdunne lijn loopt er eveneens van Bolsward naar Kampen. De Bolswarder gereformeerde dominee Andries Polman (zie elders) werd uiteindelijk hoogleraar in Kampen.

Andries Polman

Per 1 oktober 2021 kreeg Sybren van Tuinen in Sander de Rouwe een Bolswarder als opvolger van zijn burgemeesterschap.

Sander de Rouwe

Terug naar het noorden ging Van Tuinen na zijn pensionering niet. Het gezin zette zich te wonen in het Gelderse Hattem. Sybren van Tuinen overleed in een ziekenhuis in Zwolle, op 29 april 1993, 81 jaar oud.

© Willem Haanstra

Bronnen:

Bolswarder archieven
Archief Willem Haanstra
Archief gemeente Kampen
Bolsward’s Nieuwsblad 17 mei 1946
W. Haanstra ‘Bolsward in Oorlogstijd’
Oorlogsdagboeken Arjen van der Hauw
Piter van Tuinen, Harlingen
Kamper Almanak 1978-’79 en 1994

Eerder verscheen:

https://www.brekt.nl/3-sybren-van-tuinen-de-eerste-naoorlogse-waarnemend-burgemeester-van-bolsward-deel-1/
https://www.brekt.nl/3-sybren-van-tuinen-de-eerste-naoorlogse-waarnemend-burgemeester-van-bolsward-deel-2/