Categorieën
Columns Fryslân

EEN ZOEKTOCHT NAAR IDENTITEIT IS SOWIESO LASTIG

Zeg in je woonplaats in algemene zin iets over de identiteit van de eigen plaatselijke bevolking en de kans is groot dat het instemming krijgt. Herhaal dit een dag later in een plaats verderop en er ontstaat vast discussie. Daarmee is bevestigd dat een zoektocht naar identiteit een lastig verhaal is.

Het terugzien van de Waterpoort na de vakantie, geeft Snekers soms of vaak een goed gevoel. © Floriske Gerritsma

In provinciaal opzicht is dat eveneens ongemakkelijk. Ergens in de jaren negentig van de vorige eeuw reed ik, na een vervoersdienst te hebben verricht voor de Leeuwarder Courant terug naar Groningen waar ik toen woonde, en hoorde op Omrop Fryslân een vroeger gerenommeerde bestuurder op een bandopname iets zeggen, waar ik nog af en toe aan denk. Hij zei dat Friezen sentimenteel, dus overgevoelig, van aard zijn en Groningers materialistisch. Hoewel aan deze generalisatie aardige en minder aardige voorbeelden zijn te verbinden in de huiskamer en het café, valt er geen waardevolle betekenis aan te geven.

Vlag provincie Groningen.

Tijdens de studie geschiedenis aan hbo en universiteit leerde ik onderscheid maken tussen cultuurnationalisme en politiek nationalisme. Skûtsjesilen, het prachtige Friese paard en de door mij zeer gewaardeerde Wetterhoun zijn uitingen van de Friese cultuur, maar passen in geen enkel politiek stramien van it Heitelân.

Wetterhounreu. © Femmy Boon

De relatie tussen cultuurnationalisme en politiek nationalisme krijgt een andere tint als we een blik werpen op de jaarlijkse herdenking van de slag bij Warns uit 1345 op it Reaklif, waarbij de Friezen het leger van graaf Willem IV van Holland en Henegouwen versloegen. Rondom deze herdenking en de heldhaftige leus Leaver dea as slaef  vlammen culturele en politieke debatten over taalissues, regionale achterstelling en tal daaraan verwante onderwerpen op. Daar is niets mis mee, zolang discussies openlijk plaatsvinden op basis van respect en goede argumentatie.

De Fryske Nasjonale Partij kan zich geen groot sentiment veroorloven, rationele politiek des te meer.

Het komt geregeld voor dat nazaten van geëmigreerde Friezen uit Canada, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland op zoek gaan naar de verhalen en achtergrond van voorouders in it Heitelân. Een dergelijke zoektocht is lastig, maar levert ook vaak positieve resultaten op.

Identiteitsbewustzijn of identiteitsbesef is lastig EN tegelijk leerzaam. Houden zo.

Wiebe Dooper