Onder de iets oudere Bolswarders hoor of lees je nog veel nostalgie doorklinken wanneer het oude postkantoor aan de Jongemastraat ter sprake komt. Foto’s ervan doen verlangens ernaar opwellen, praten erover en over wie daar werkten, maakt nog steeds herinneringen wakker. Heerlijk, die nostalgische gevoelens, maar er is veel meer dan de, vaak vermeende, warmte van die tijd. Dat dit gebouw ontworpen werd door een rijksbouwmeester die nauwe banden had met Bolsward en dat ditzelfde gebouw op een merkwaardige, zeg maar slinkse, wijze,werd gesloopt, is minder bekend. Wellicht goed om aan de Bolswarder postkantoren enige aandacht te schenken en in het bijzonder aan dat (bijna) monumentale ontwerp van rijksbouwmeester Peters aan de Jongemastraat en de gewiekste sloop ervan.
Postkantoren in Bolsward
Tot 1850 kon post worden afgehaald op diverse particuliere adressen in de stad. Daartoe diende de ontvanger te betalen, meest aan een loket aangebracht in een muur van het betreffende particuliere postpand.
Kleine Dijlakker 32
Het eerst pand waarvan ik heb kunnen ontdekken dat het als zodanig gediend heeft, is de woning op het huidige adres Kleine Dijlakker 32. Wellicht heeft in de steeg, met de onofficiële naam Keerweersteeg en behorend bij dat pand, een loket in de zijmuur gezeten waar, na betaling, de post overhandigd werd.
Grote Dijlakker 19
Daarna, rond 1860, is deze dienst te herkennen in de woning op het adres Grote Dijlakker 19. In dit grote, monumentale pand wordt slechts één (zij)kamertje daartoe ingericht. Ruim 100 jaar daarna is hier een huisartsenpraktijk gevestigd geweest van o.m. de artsen Van der Weij, Beekhuis, Van Geuns, Miedema en Sikkens. Een 28 meter lange gang verbindt de vijf verschillende geledingen van de imposante woning, waaronder die herbouwde geleding van de voorkant van 1847, aan de straatzijde.
Jongemastraat 41
Tien jaar later komt een door de gemeente aangekochte woning op de tegenwoordige Jongemastraat 41, toen Polstraat geheten, in beeld als tijdelijk postkantoor, want de plannen voor een definitief postgebouw waren al in een vergevorderd stadium. De introductie van het telegraafwezen vond daar plaatselijk al een praktische uitvoering via een klein torentje op het pand. Verbinding via een ondergrondse kabel vond pas veel later, halverwege de jaren ’30, plaats.
© Willem Haanstra