Het kabinet is van plan om 335 miljoen euro uit het budget van het openbaar vervoer in Nederland te bezuinigen. Dit zal vergaande gevolgen hebben, allemaal negatief voor onze maatschappij.
Allereerst zijn er de voor de hand liggende gevolgen. Hoe deze bezuinigingen precies vorm zullen krijgen zullen de provincies zelf in moeten vullen, maar reizigersvereniging Rover heeft onderzocht wat voor gevolgen dit zou kunnen hebben. Volgens de organisatie moeten mensen denken aan bijvoorbeeld geen bussen meer op zondag of de prijs van alle kaartjes omhoog met 25%. En dat is in de regio’s waar de bezuinigingen mild zijn. De zwaarste klappen vallen in vervoersregio Amsterdam en vervoersregio Rotterdam-Den Haag. Hier zou het compleet schrappen van alle bussen voor zowel zaterdag en zondag waarschijnlijk niet eens voldoende zijn om aan de bezuinigingen te voldoen.
De zwaarste klappen zijn natuurlijk voor de mensen die geen auto hebben en afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Deze mensen hebben de afgelopen 10 jaar al behoorlijk veel lijnen en bushaltes zien verdwijnen. Hierdoor zijn er steeds meer plaatsen die niet of nauwelijks te bereiken zijn met het OV. Hier in Fryslân is afgelopen jaarwisseling de wissel van Arriva naar Qbuzz geweest. Dit kwam met veel chaos, uitgevallen lijnen, vertragingen, etc. Ook heeft het OV de reputatie dat het verschrikkelijk duur is om te gebruiken. Deze reputatie is niet onterecht. In veel gevallen is het goedkoper om met de auto te gaan dan om het OV te pakken. Allemaal zaken waardoor het vertrouwen van mensen in het openbaar vervoer erg laag is.
Naast de voor de hand liggende gevolgen, zullen er ook secundaire gevolgen zijn aan deze bezuinigingen. Mensen zitten uiteraard niet voor de grap in de bus, ze moeten van A naar B. Als er buslijnen uitvallen dan zullen die mensen een andere manier zoeken om die reis te maken. In de meeste gevallen zal dat een auto worden. Al deze extra autoritten zullen de CO2– en stikstofuitstoot van het verkeer doen stijgen. Twee uitstoten waar het kabinet juist investeert om de uitstoot omlaag te krijgen. Het kabinet zal in beide meer moeten investeren om de toegenomen uitstoot van alle extra autoritten te moeten compenseren.
Dit eerste probleem is wellicht iets waar dit kabinet niet zo veel mee heeft (vooral de PVV staat niet echt bekend als een groene partij) maar al die extra auto’s zullen ook extra ruimte innemen op de weg. Nederland heeft al een hardnekkig file probleem, en het toevoegen van een significante hoeveelheid auto’s zal daar niet bij helpen. Maar naast in de file staan, spenderen auto’s ook veel tijd op parkeerplaatsen. Als de voorgestelde bezuinigingen doorgaan zullen veel steden een behoorlijke hoeveelheid parkeerplaatsen moeten bouwen. Hiervoor moet eerst ruimte gevonden of gemaakt worden, dan moeten ze nog gebouwd worden en vervolgens moeten ze nog onderhouden worden. Allemaal kosten die ontstaan door het bezuinigen op het OV.
In het kort. Tussen de extra maatregelen die genomen zullen moeten worden om de extra CO2– en stikstofuitstoot te compenseren. De toegenomen kosten van het onderhoud van de wegen en de extra parkeerplaatsen die gerealiseerd en onderhouden zullen moeten worden, verwachten wij dat de kosten voor de maatschappij ruim hoger uit zullen komen als de 335 miljoen die het kabinet nu hoopt te besparen. Om nog maar te zwijgen van het menselijk leed voor allen die, om wat voor reden dan ook, afhankelijk zijn van het OV. Maar laten we eerlijk zijn, als het kabinet daar om gaf, dan hadden ze dit nooit overwogen.
Hessel Kuiken, commissielid SP Fryslân
Hanneke Goede, statenlid SP Fryslân