Door CPB
De Miljoenennota 2026 leidt tot beperkte aanpassingen in het budgettaire en economische beeld ten opzichte van de concept Macro Economische Verkenning (cMEV) van juli. Het demissionaire kabinet schuift uitgaven door naar latere jaren, wat op korte termijn leidt tot een verbetering van het begrotingstekort. Tegelijkertijd verbetert de koopkracht in 2026 nog iets meer door een lagere inflatie. Dat blijkt uit de Macro Economische Verkenning 2026, die het Centraal Planbureau (CPB) vandaag heeft gepubliceerd.
Overheidsfinanciën
Het overheidstekort bedraagt in 2025 1,9% bbp, een verbetering van 0,2 %-punt ten opzichte van de cMEV. Deze verandering komt doordat geplande uitgaven worden doorgeschoven naar latere jaren, mede als gevolg van aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Hierdoor lukt het niet om alle begrote uitgaven te doen. Voor 2026 blijft het EMU-saldo ongewijzigd op -2,7% bbp, ondanks wijzigingen aan de lasten- en uitgavenkant. Zo verlengt het kabinet de tijdelijke verlaging van de brandstofaccijnzen met één jaar tot 2026, wat de lasten drukt. Daar tegenover staan lagere overheidsuitgaven als gevolg van kasschuiven en een meevaller bij de afdrachten aan de Europese Unie.
Koopkracht
De verwachte koopkrachtstijging in 2026 komt in doorsnee uit op 1,3%, een bijstelling van +0,3%-punt ten opzichte van de cMEV. Deze verbetering is grotendeels toe te schrijven aan een lagere inflatie die samenhangt met de lagere brandstofaccijnzen. Daarnaast voert het kabinet aanpassingen door in de arbeidskorting en het tarief in de eerste schijf van de inkomstenbelasting, waardoor de koopkracht van uitkeringsgerechtigden 0,1% lager uitkomt dan anders het geval zou zijn geweest.. De lagere inflatie zorgt voor een iets sterkere daling van de armoede dan eerder verwacht. Het aandeel personen en kinderen dat in armoede leeft, daalt naar verwachting tot 2,6% in 2026.
Economische groei
De verwachte bbp-groei voor 2025 wordt met 0,1%-punt naar beneden bijgesteld. Dit is het gevolg van de lagere groei van de overheidsuitgaven door het verschuiven van uitgaven. In 2026 trekt de groei juist aan, met een plus van 0,1 %-punt, doordat huishoudens door de lagere inflatie meer te besteden hebben.
| 2025 | 2026 | Verschil t.o.v. cMEV 2026 | |
|---|---|---|---|
| Bbp (in %, per jaar) | 1,6 | 1,4 | 0,1 |
| Werkloosheid (% beroepsbevolking) | 3,8 | 4,0 | 0,0 |
| Koopkracht (mediaan, %, per jaar) | 0,7 | 1,3 | 0,3 |
| Armoede (personen, in %) | 2,9 | 2,6 | -0,2 |
| Overheidssaldo (in % bbp) | -1,9 | -2,7 | 0,0 |
Kijkt u eventueel verder via: