Door Bert van den Braak op Parlement.com
Gaat onze democratie niet te veel mankementen vertonen?
Kan er, gezien de tegenwoordige kiezersbewegingen, nog wel een stabiel en daadkrachtig kabinet komen? Die vraag dringt zich steeds meer op. Daarbij moet niet alleen rekening gehouden met de Tweede Kamerverkiezingen, maar ook, vanwege de doorwerking naar de Eerste Kamer, met die voor de Provinciale Staten. De Eerste Kamer is op wetgevend gebied immers machtiger dan de rechtstreeks gekozen Tweede Kamer. Zij kan ieder wetsvoorstel blokkeren, inclusief moeizaam tot stand gebrachte compromissen.
Een reeks verkiezingen leverde de afgelopen vijftien jaar opkomst en neergang op van onder andere FVD, D66, BBB (Staten 2023) en NSC en PVV (TK 2023). De (gezamenlijke) verliescijfers voor coalitiepartijen waren daarnaast 21 in 2010, 37 in 2017, 36 in 2023 en 37 in 2025. Alleen in 2012 en 2021 (winst twee) was dat anders, al verloor in 2012 voormalige ‘gedoger’ PVV negen zetels. Populisme biedt schijnbaar oplossingen, maar ‘levert’ niet. De verleiding om steeds weer iets anders te ‘proberen’ domineert desondanks.
Het doel van Tweede Kamerverkiezingen is primair te komen tot een zo goed mogelijke vertegenwoordiging. Natuurlijk is winst of verlies en de vraag of een partij de grootste wordt van belang. Het is echter veel minder een wedstrijd dan wordt voorgesteld. Dat wedstrijdelement vertroebelt het doel. Veel kiezers lijken zich onvoldoende bewust dat het gaat om het kiezen van ‘de beste’ vertegenwoordigers, in de zin van afgevaardigden die competent zijn, die werk willen maken van hun lidmaatschap en dus echt ‘vertegenwoordigen’.
Leest u verder via: https://www.parlement.com/column/202511/gemankeerde-democratie