Categorieën
Commentaar Onderzoek Politiek

ZIJN POLITIEKE PEILINGEN PALINGEN?

Maurice de Hond peilt op zaterdag 6 september GL-PvdA en PVV beiden op 28 zetels, waardoor ze gedeelde koplopers zijn. Het CDA neemt een tweede plaats in met 24 zetels en de VVD scoort 15 zetels. Drie dagen hiervoor, op 3 september, blijkt uit kiezersonderzoek van Ipsos I&O, dat GL-PvdA 23 zetels scoort, dus 5 minder. Zijn peilingen net als palingen: dus spekglad?

Allereerst hanteren onderzoeksbureaus verschillende methodieken om meningen van respondenten: personen die aan een peilingsonderzoek deelnemen, te peilen. Worden respondenten bijvoorbeeld ondervraagd op basis van een een aselecte of een selecte steekproef?

Bij een aselecte werkwijze hebben ‘alle leden van een populatie gelijke kans om in de steekproef terecht te komen’. Daarentegen hebben personen uit de populatie bij een select onderzoek ‘niet een van tevoren bekende kans om in de steekproef terecht te komen’. Al met al biedt een aselecte steekproeftrekking de ‘grootste kans op een representatieve steekproef waarvan de resultaten generaliseerbaar zijn’.

Bron: Ipsos I&O, 3 september 2025.

Daarnaast kan de politieke voorkeur van het onderzoeksbureau bewust ofwel onbewust een rol spelen. En in het genoemde tijdsverschil van drie dagen tussen beide onderzoeken kan een politiek incident hebben plaatsgevonden, dat ook de perceptie en dus de mening van de ondervraagden kan hebben beïnvloed.

Verkiezingsonderzoek geeft deels een zekere trend aan in het politieke stemgedrag van de bevolking. Echter, de maatschappelijke en dus ook politieke werkelijkheid is zeker voor verkiezingsonderzoek te grillig om er een te grote geloofwaardigheid aan te hechten. En in dit kader zijn peilingen zeker spekgladde palingen.

Tenslotte

Gevestigde media gebruiken graag de resultaten van verkiezingsonderzoek voor het vullen van de krantenkolommen, omdat het actueel nieuws is. Mede als gevolg daarvan krijgt verkiezingsonderzoek een zekere status en wordt de mening van de kiezer enigszins beïnvloed.

Wiebe Dooper

Geraadpleegde bron:
https://www.studiemeesters.nl/studietips/representativiteit-en-generaliseerbaarheid-bij-aselecte-steekproeftrekking/