Door auteur Catharinus van der Werf
Op 27 april 2025 werd in het dorpje Oosterwierum (Easterwierrum), tussen Sneek en Leeuwarden, het boek ‘Het geheim van Oosterwierum’ gepresenteerd. Dit verhaal gaat, naast over mijn vader, over het verzet in LO-rayon 102 (Baarderadeel, Rauwerderhem, Oostelijk Wymbritseradeel en Hennaarderadeel).
Het verhaal heet niet voor niets ‘Het geheim van…’. Dat is omdat er in het verhaal gebeurtenissen staan die nog nooit zijn geopenbaard. Gebeurtenissen die soms het gevolg waren van andere gebeurtenissen in de omgeving. Een heel belangrijke gebeurtenis in de omgeving was de arrestatie en ontsnapping uit de Sneker gevangenis op 22 januari 1945 van Jackie de Wilde, de half-joodse slager uit Sneek, die met zijn vader Jaap een slagerij had in de Grote Kerkstraat. Jackie zat ondergedoken bij de familie Anne en Anna de Boer in de Wassenberghstraat. Die katholieke familie woonde tot in 1933 aan de rand van Oosterwierum en hadden daar nog een grote band mee, omdat daar nog veel familie en vrienden woonden. Zij hadden een zoon Rinke en dochter Sytske, die beiden vele Joden en Joodse kinderen hebben helpen onderduiken en daarmee gered. De familie heeft nooit veel gepraat over hun verzet, maar bij deze zet ik hen op een voetstuk. Sytske bracht ondermeer haar overburen Hein en Willemtje Elsinga naar mijn beppe in Oosterwierum. En ze bracht de Joodse jongens Hans en Frits naar de familie Dijkstra in Oosterwierum. Dat waren haar oom en tante. Frits heette eigenlijk Izak Tropp en was het broertje van Lea Tropp, het meisje dat zat ondergedoken bij de familie Kampen in Abbega en waarop het theaterstuk Smokkelbern is gebaseerd. En Rinke hielp veel Joden en Joodse kinderen onderduiken in Gaasterland en zat daar in een knokploeg met Jan Auke de Vries, de schrijver van de tekst op de herdenkingszuil die op veel oorlogsgraven staat, bijvoorbeeld op het graf van de familie Lever.
Het verhaal ‘Het geheim van …’ gaat daarnaast nog over het onderduiken van waarschijnlijk een dubbelspion in het dorp, die mogelijk al veel verraad in de omgeving op zijn geweten had. Die waarschijnlijk betrokken was bij de grote aantallen arrestaties in Grou, mogelijk ook bij de arrestatie van Chris Tinkelenberg in Sybrandabuorren en bij nog veel meer betrokken was. Maar het gaat ook over de mienskip in het dorpje Oosterwierum, dat waarschijnlijk mede daardoor de oorlog veilig doorkwam. Het dorp waar mijn ouders opgroeiden. Schrijven over de oorlog blijft belangrijk. Om de volledige waarheid daarvan te kennen, om te begrijpen hoe heftig die tijd was, om ervan te leren en om al die mannen en vrouwen te blijven eren die voor vrede en vrijheid vochten. Het boek kan besteld worden bij Elikser Uitgeverij in Leeuwarden. Hierbij treft u de link aan: https://www.elikser.nl/het-geheim-van-oosterwierum.htm