Door J.Th.J. van den Berg
Het gelijke spel van PVV en D66 is uitzonderlijk maar niet uniek.
Het is niet voor het eerst dat de twee grootste partijen hetzelfde aantal zetels in de Tweede Kamer behalen, zoals nu de PVV en D66 (beide 26 zetels). Dat gebeurde eerder in 1952, toen PvdA en KVP evenveel zetels behaalden, namelijk 30 in een Kamer van 100 leden. Merk op, dat die twee in een Kamer van 100 méér zetels behaalden dan PVV en D66 nu in een Kamer van 150. Nederland kent geen grote partijen meer.
Bij zo’n gelijkspel is het van belang wie van de twee de meeste stemmen heeft behaald. Destijds was dat de Partij van de Arbeid. Daardoor moest de KVP de voortzetting aanvaarden van het premierschap van Willem Drees. Voor de KVP was de uitslag van 1952 sowieso reden voor groot verdriet: voor het eerst sinds 1918 was zij niet meer de grootste partij. Het maakte de verhoudingen tussen KVP en PvdA er niet vrolijker op.
Bovendien raakten de katholieke bisschoppen er nogal door van de leg. Zo zeer dat hun ‘Mandement’1) naar aanleiding van honderd jaar herstel van de bisschoppelijke hiërarchie niet in 1953 verscheen maar een jaar later, wegens grote onenigheid. Van de schrik werd het lidmaatschap van de PvdA door het episcopaat voor katholieken ‘ontraden’. Een voorgenomen verbod werd door een paar bisschoppen tegengehouden.
Leest u verder via: https://www.parlement.com/column/202510/gelijkspel