Door Gerhard Bakker op Liwwadders.nl
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gaat niet zonder meer akkoord met de voorgenomen restauratie van de Oldehove in Leeuwarden. De RCE vindt dat het “grootschalig hervoegen sterk gereduceerd dient te worden”, aldus het advies dat de RCE heeft uitgebracht aan het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Leeuwarden.
De restauratie van de Oldehove bestaat voor het grootste gedeelte uit het herstel van het voegwerk. Hiervoor is een rapport van Nebest als uitgangspunt gebruikt, dat onderscheid maakt tussen grootschalig en minimaal (partieel) voegwerk. Ook zullen afwijkende profielstenen uit de laatste restauratieperiode (1997, 2011) worden vervangen. Daarnaast wordt uit natuursteen/kunststeen vervaardigde ornamentiek aan de gevel vervangen.
De RCE vindt dat het voegwerkherstel wel een tandje minder kan. Volgens het rapport van Nebest is een interval van 40 tot 50 jaar als uitgangspunt genomen. De RCE adviseert “te kiezen voor een kleinere interval (circa iedere 20 tot 25 jaar) en alleen te kiezen voor partieel herstel, aangezien de historische bakstenen te zacht en kwetsbaar zijn voor grootschalig onderhoud”.
Nebest heeft voor iedere gevel in tekeningen aangeduid waar grootschalig en waar minimaal hervoegen wordt voorgesteld. En daarnaast waar inboeten en natuursteenherstel nodig wordt geacht. Volgens de RCE is de omvang van het grootschalig hervoegen “erg groot, terwijl de technische noodzaak niet overtuigend is”. De RCE verwijst daarbij naar de rapportage van de Stichting Monumentenwacht De Vier Provinciën Drenthe, Flevoland, Fryslân en Overijssel, waarin op de foto’s slechts lokaal schades zichtbaar zijn.
De RCE adviseert dan ook om de omvang van het hervoegen “sterk te reduceren en tijdens de uitvoering op de steiger in samenspraak met een specialist de locaties voor het partieel hervoegen nader af te stemmen”. Omdat dit niet bij voorbaat vastgesteld kan worden, zou dit volgens de RCE “in een aanbesteding als meerwerk gezien kunnen worden”.
De RCE adviseert om voor het voegwerk niet te kiezen voor de beoogde dampopen kalkmortel met een samenstelling van luchtkalk, tras en zand. “De toepassing van tras is risicovol, vanwege de reactie met lucht (risicio op ‘verbranden’).” De RCE adviseert dan ook om te kiezen voor een natuurlijk hydraulische kalk, omdat die “minder kwetsbaar is in de uitvoering en minder risico’s met zich meebrengt voor de zachte stenen”.
De RCE is op zich positief over het beoogde plan, “maar doet het grootschalig onderhoud in de voorgestelde omvang nog teveel afbreuk aan de monumentenwaarden.” Onder voorwaarde dat het restauratieplan op bovengenoemde punten wordt aangepast en aangevuld, kan de RCE de gemeente adviseren om de gevraagde Omgevingsvergunning te verlenen.
Hier staat het rapport: https://kennis.cultureelerfgoed.nl/index.php/Advies/1657964
Ook kunt u raadplegen: https://www.liwwadders.nl/rijksdienst-cultureel-erfgoed-kritisch-op-restauratie-oldehove/