Door J.Th.J. van den Berg op Parlement.com
Waar vallen in de politiek de beslissingen?
Arend Lijpharts klassieker over de Nederlandse politiek1 bevat een hoofdstuk over de in een pacificatiedemocratie vereiste regels van het spel. Daarbij schrijft hij onder meer over drie met elkaar samenhangende regels: het gebruik van ‘topconferenties’, geheimhouding als gewoonte en het principe van ‘de regering regeert’. Dat laatste vindt ook uitdrukking in het bekende adagium dat in de Tweede Kamer vaak wordt gehanteerd: ‘niet op de stoel van de regering gaan zitten’.
Kenmerk van de ‘pacificatiedemocratie’ waarover Lijphart schreef, was dat het bestuur aan de elites van de ‘zuilen’ werd overgelaten om onvruchtbaar conflict te voorkomen. Lijphart geeft het voorbeeld van de bekende ‘onderwijspacificatie’ uit 1917, die gelijke bekostiging instelde van zowel de openbare als de bijzondere school, geregeld in een kleine besloten commissie van Kamerleden.
Ander, recenter voorbeeld vormde het voorgenomen huwelijk van prinses Irene met een Spaanse prins en tevens kroonpretendent. Daarvoor werd een ‘topconferentie’ opgetuigd, bestaande uit vier ministers die samen het probleem moesten oplossen van een prinselijk huwelijk met een katholiek, wat onder het Oranjevolk van destijds nog werd beschouwd als een schrikbeeld.
Leest u verder via: https://www.parlement.com/column/202511/niet-op-de-stoel-van-de-regering