Door Arend Hazekamp
De voorverkoop van mijn nieuwe boek ‘Vrije socialisten in verzet (1940-1945)’ is van start gegaan. Zoals de titel duidelijk maakt, gaat dit boek over de rol van de Nederlandse vrije socialisten gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Het vrije socialisme is een haast vergeten sociale beweging die voor de oorlog op tal van maatschappelijke terreinen actief was. Hun voorbeeld was Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), de man die van het socialisme in ons land een volksbeweging wist te maken.
De geestverwanten van Domela Nieuwenhuis (ook de titel van mijn eerste boek) waren in de jaren voor de oorlog overtuigd geraakt van geweldloze actie. Wie een betere en vrijheidslievende samenleving wenste, moest daarvoor ook de middelen gebruiken die daarmee in overeenstemming waren. Veel jongens uit deze beweging werden om deze reden dienstweigeraar. Ze wensten niet tot moordenaar opgeleid te worden.
Antimilitarisme was een belangrijk actiethema van de Nederlandse vrije socialisten. Men protesteerde tegen de herbewapening na de Eerste Wereldoorlog: Nooit meer oorlog! Ze waarschuwden tegen een nieuwe wereldoorlog die in de jaren dertig steeds dreigender werd. Er werden zelfs voorstellen uitgewerkt hoe oorlogen konden worden voorkomen.
Al in de jaren twintig onderkenden de vrije socialisten het gewelddadige karakter van het fascisme. Na de machtsovername van de nazi’s in Duitsland hielpen zij de Duitse geestverwanten die naar Nederland vluchtten.
Tijdens de oorlogsjaren hielden de vrije socialisten zich bezig met geweldloos verzet tegen de Duitsers. Men maakte illegale geschriften, en hielp met het vervaardigen en verspreiden van illegale bladen. Vaak in samenwerking met andere geweldloze activisten en socialisten. Ook de hulp aan onderduikers, vooral aan de Joden, was een belangrijke vorm van verzet.
Zo bracht men tijdens de oorlog in praktijk wat men in de jaren voor de oorlog had gepropageerd.
‘Vrije socialisten in verzet (1940-1945)’ kost 35 euro. Het boek dat op 14 november a.s. zal verschijnen, is te bestellen via de website van uitgeverij Louise: https://www.uitgeverijlouise.nl/boeken/boek….
Intekenen is ook mogelijk door een e-mail te sturen naar: info@uitgeverijlouise.nl. Graag reageren vóór 1 november 2025. Het boek wordt direct na 14 november in een stevig pakket thuis bezorgd. De verzending is dan gratis.
Ik heb nu op LinkedIn een aparte groep aangemaakt onder de naam ‘Geestverwanten van Ferdinand Domela Nieuwenhuis’ voor mijn historische bijdragen. Je kunt lid worden van deze groep om op de hoogte te blijven, zie: https://lnkd.in/e7cpkF6p.