Categorieën
Blik op Bolsward Bolsward Cultuur Geschiedenis Godsdienst Politiek

Laurens ten Cate: een eloquent Bolswarder (2)

Voor de oorlog was vader Marius ten Cate lid van de Vrijzinnig-Democratische Bond, na 1945 sloot hij zich aan bij de pas opgerichte PvdA. Kerkelijk was de familie Vrijzinnig Nederlands Hervormd, waarbij ds. Vink, wonend in de oude pastorie bij de Sint Maartenskerk, verzetsman en fel SDAP-er, een familievriend was.

Deze vrijzinnige stroming kende een Bolswarder basis. Het was ds. Cornelis Jan Niemeyer, ook wonende in die pastorie aan het Groot Kerkhof, die in 1904 de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden in Friesland oprichtte (een afscheiding van de orthodoxe stroming) en die zich later ook landelijk manifesteerde. Deze kerkelijke sfeer zal Laurens meegekregen hebben.

De Bolswarder dominee Cornelis Jan Niemeyer, grondlegger van het vrijzinnig protestantisme in Nederland.

Van niet te onderschatten belang voor zijn latere maatschappelijke houding zal zeker zijn geweest de sterk verzuilde wereld van het oude stadje. Overzichtelijk immers, waardoor Laurens de maatschappelijke verbanden in de praktijk om zich heen waarnam. Met name de rooms-katholieke invloed in het Friese Rome heeft veel indruk op hem gemaakt.

Hij schreef daarover: ‘…… je kon wel zien dat de roomsen alleen maar naar macht streefden. Niet zodra ging er een bakker dood of er kwam een roomse bakker voor in de plaats.’ En: ‘… zij hoorden niet bij ons, vanwege hun rare bijgeloof en wij hoorden niet bij hun vanwege ons ongeloof…’

© Willem Haanstra